Ja, u eet een authentiek streekproduct. Maar mogelijk is de snoekbaars of paling op uw bord afkomstig van illegale visvangst. Ongeveer 25 Friese beroepsvissers hebben aangifte gedaan van visdiefstal.De beroepsvissers lijden grote schade lijden door activiteiten van stropers, dieven en vandalen. Deze lieden vangen “zwarte” vis en leveren die doodleuk aan restaurants en viskramen, zegt de politie. Vermoedelijk tegen een net iets schappelijker prijs dan de beroepsvangers vragen. 

Beroepsvisser Minne Boersma (68) uit Harlingen, bestuurslid van de Friese Bond van Binnenvissers, weet er alles van. Jaren geleden sprak hij een Harlinger hotel eens aan op de illegale afkomst van de opgediende paling. ,,De politie wist ervan en zou het in de gaten houden.”

Maar ja, de handel verloopt vaak via de achterdeur, weet zijn vrouw Tineke: ,,Elke restauranthouder die van een vreemde paling of snoekbaars krijgt aangeboden zou die persoon om zijn viasacte moeten vragen. En als hij de herkomst van de aangeboden vis niet vertrouwt kan hij Minne bellen of iemand anders van de bond.”

Niet leuren

Boersma, bekend als de palingvisser van Harlingen, biedt zijn vis nooit aan. ,,Mensen bellen mij. Ik ga niet met mijn vis leuren.” Hij vist al 35 jaar. In de jaren zeventig van de vorige eeuw zette hij een palingbedrijf op in Schotland. Zeventien jaar geleden werd hij binnenvisser. Boersma vist behalve op paling ook op wolhandkrab. In het Van Harinxmakanaal, vlak voor de sluis, zet hij dit najaar weer diverse grote fuiken uit. “Die zijn gelukkig nog nooit gestolen. Even afkloppen.”

In zijn idyllisch gelegen woning aan het kanaal legt hij een lijstje op tafel met getallen over gestolen (28), vernielde (53) en gelichte fuiken (178) in 2014. De totale schade bedroeg €13.375.  Hij houdt de aantallen nauwgezet bij. In 2013 bedroeg de totale schade €10.000.  Vorig jaar deed hij zelf drie keer aangifte van diefstal van fuiken. ,,Die lagen bij Roptasyl. Een fuik is duur; ze kosten zo’n €400 á €500 per stuk.”

Meer politiecontrole

De Bond ziet het liefst dat niet alleen sport- en beroepsvissers worden gecontroleerd, maar dat de politie ook meer gaat controleren op illegale visvangst. ,,En dan vooral in de kleine wateren, zoals vaarten, sloten en grote poldergebieden,” zegt Boersma. ,,Zelf krijg ik meerdere controles per jaar. Als ik paling aanland moet ik een sms naar een controleur sturen met de hoeveelheid gevangen vis. Op de wal kan er een controleur staan die nagaat of ik de juiste hoeveelheid heb opgegeven.

Ook sportvissers moeten vaak hun visactes laten zien. Daarom hoop ik dat de autoriteiten ook meer gaan controleren op stroperij. Helaas is het anti-visstroperijteam van de politie zo’n zes jaar geleden wegbezuinigd. Erg jammer, vindt hij. ,,Achter hun bootjes hadden ze een dreganker, dat over de bodem rolt en waarmee de illegale fuiken uit het water werden gevist.” De fuiken van stropers zijn, in tegenstelling tot die van de beroepsvissers, niet te zien boven water. ,,Sinds het team weg is, zijn de diefstal en vernielingen alleen maar toegenomen”, aldus Boersma.

Allerlei beperkingen

Frustrerend, geeft hij toe. Vooral ook omdat beroepsvissers allerlei beperkingen kregen opgelegd. ,,Zo mag je maar een bepaald quotum vol vissen”, licht hij toe. ,,Voor mij is dat 2800 kilo per jaar. Ook betalen wij ons blauw aan visrechten en allerlei lidmaatschappen. Ik betaal daarvoor €2500 per jaar. Maar die stropers hoeven zich daar natuurlijk niet aan te houden.”

De politie roept burgers op alert te zijn op illegale praktijken. Boersma zegt samen met de politie na te denken over een adequate aanpak. ,,Daar mag ik niks over zeggen.” Mogelijk bieden infraroodcamera’s een oplossing. Boersma: ,,Vorig jaar heb ik eens een camera geplaatst bij mijn fuiken. Alleen nam de dief die camera ook mee.”

Behalve restauranthouders aanspreken en controles opvoeren, vindt Boersma dat fuiken niet vrij verhandeld zouden mogen worden. ,,Ik heb zelfs eens met de eigenaar van de site Marktplaats.nl gebeld, met het verzoek om een verbod in te voeren op te koop aangeboden fuiken. Beroepsvistuig mag namelijk alleen door beroepsvissers gebruikt worden. De eigenaar van Marktplaats vond dat beroepsvissers hun fuiken ook op de site konden kopen. Hij wilde de advertenties niet verwijderen.”

,,Het vervelende is dat wij een beroep hebben waarbij we niet de hele tijd bij onze fuiken kunnen gaan zitten,” zucht Boersma. Zijn vrouwTineke: “De regering heeft het altijd over banen creëren. Ik denk dat er heel wat mensen in een bootje het water op willen om illegale fuiken op te sporen.”

Inzet voor paling

De beroepsvissers in Friesland zijn bewust met hun vak bezig, stelt Boersma. ,,We zetten als Friese bond al jaren glasaal uit in het viswater. In Friesland hebben we aan het eind van de fuik minimaal twee ringen zitten, zodat kleine palingen naar buiten kunnen zwemmen. Ook halen we alleen paling uit het water met een lengte van 30 centimeter. Landelijk is dat 27 centimeter.”

Verder is de Bond betrokken bij het project ‘Paling over de dijk’. Bij diverse gemalen, waaronder ook die bij Roptasyl, werden palingen opgevangen en daarna over de dijk gezet. Gemalen vormen hindernissen voor de vissen. Waarmee Boersma maar wil zeggen dat de beroepsvisserij er alles aan doet om de palingstand op peil te houden.  Duurzaam vissen dus. ,,Juist daarom is het zo frustrerend dat stropers er met de vangst vandoor gaan.”  Die paling op uw bord, waar komt die eigenlijk vandaan?

bron-Fryslan 1.